Tại sao đồng phục học sinh bị loại bỏ hoàn toàn tại Pháp?
Năm 1802, trường trung học Napoleon được thành lập tại Pháp, mang theo kỷ luật giáo dục nghiêm khắc và quy định bắt buộc học sinh phải mặc đồng phục, tương tự như quân phục. Tuy nhiên, đến năm 1968, một cuộc khủng hoảng giáo dục bùng nổ đã dẫn đến việc loại bỏ gần như hoàn toàn đồng phục học sinh. Chỉ một số ít trường tư thục vẫn giữ nguyên quy định này.
Sau nhiều thập kỷ vắng bóng, chủ đề đồng phục học sinh lại nóng trở lại trong các cuộc thảo luận chính trị Pháp vào năm 2003. Khi đó, Bộ trưởng Giáo dục Xavier Darcos đề xuất ý tưởng áp dụng đồng phục nhằm xóa bỏ “sự khác biệt về trình độ xã hội và sự phân biệt giàu nghèo giữa học sinh”. Tuy nhiên, đề xuất này đã vấp phải nhiều phản đối và cho đến nay, việc áp dụng đồng phục cho tất cả học sinh Pháp vẫn chưa được thực hiện.
Hình ảnh hiếm có về đồng phục học sinh nước Pháp
Năm 2018, một dấu ấn lịch sử đã được ghi nhận tại thị trấn Provins nhỏ bé gần Paris. Tại đây, phụ huynh học sinh đã thống nhất thông qua việc cho phép học sinh từ 6 đến 11 tuổi mặc đồng phục đến trường.
Điều tưởng chừng như bình thường ở nhiều quốc gia khác lại trở thành một “cuộc cách mạng” trong ngành giáo dục Pháp. Việc áp dụng đồng phục, dù chỉ mang tính chất khuyến khích, đã khơi gợi nhiều tranh luận sôi nổi và thu hút sự chú ý của dư luận.
Đồng phục trường tiểu học
Trước năm 1870, đồng phục tiểu học Pháp còn khá đa dạng. Tuy nhiên, kể từ khi Cộng hòa thứ Ba lên nắm quyền vào năm 1871, áo blouse đã trở thành biểu tượng cho nền giáo dục mới. Các nhà giáo dục tin rằng, kiểu áo này không chỉ bảo vệ quần áo bên trong mà còn xóa nhòa ranh giới giai cấp giữa học sinh. Nhờ vậy, trẻ em không còn bị phân biệt bởi quần áo đắt hay rẻ.
Quyết định áp dụng áo blouse có thể xuất phát từ chính sách quốc gia hoặc từ các trường học địa phương. Thông tin về quy định chi tiết về kiểu dáng hay màu sắc áo blouse trong giai đoạn này cũng còn khá hạn chế. Dẫu vậy, từ những hình ảnh lưu giữ cho thấy, áo blouse thời bấy giờ thường có màu đen hoặc xanh đậm, cài nút sau lưng.
Hình ảnh các cậu bé Pháp đội beret và áo blouse đã trở thành biểu tượng quen thuộc từ trước Thế chiến I. Đồng phục tiểu học Pháp này còn thường được kết hợp với quần ngắn và tạo nên hình ảnh gợi nhớ về tuổi thơ của nhiều người Pháp. Sự phổ biến của áo blouse tiếp tục đến những năm 1940. Tuy nhiên, sau Thế chiến II, số lượng học sinh mặc áo blouse đã giảm dần, đặc biệt là từ sau những cuộc bạo động sinh viên Paris năm 1968.
Đồng phục trung học Pháp
Trước Thế chiến thứ I, hệ thống giáo dục trung học ở Pháp chủ yếu dành cho học sinh thuộc tầng lớp thượng lưu. Việc học trung học không bắt buộc và chỉ có một số ít trường học cung cấp đồng phục cho học sinh. Sau Thế chiến I, Pháp nỗ lực mở rộng giáo dục trung học cho mọi tầng lớp xã hội. Đến năm 1930, giáo dục trung học trở nên miễn phí tại các trường công lập. Khi đó, các bé trai bắt đầu học trung học từ 11 tuổi và đồng phục trung học Pháp có thể là áo blouse trong những năm đầu tiên.
Nhiều trường học Pháp tham gia thử nghiệm mặc đồng phục cho học sinh
Một chương trình thử nghiệm đồng phục học sinh kéo dài hai năm đã được triển khai tại một số trường học ở Pháp, do tân Thủ tướng Gabriel Attal – cựu Bộ trưởng Giáo dục Pháp khởi xướng. Sáng kiến này được kỳ vọng sẽ góp phần giải quyết vấn đề bất bình đẳng giữa học sinh, đồng thời giảm thiểu tình trạng bắt nạt và áp lực bạn bè trong môi trường học đường.
Bộ đồng phục học sinh nước Pháp thử nghiệm này bao gồm hai chiếc áo polo màu xanh nước biển – một phiên bản tay ngắn và một phiên bản liền quần. Nổi bật trên ngực áo là lá cờ Pháp hình chữ nhật nhỏ bên phải và dòng chữ “La Region, Auvergne-Rhône-Alpes” (tên một vùng bao gồm 12 tỉnh ở Pháp) bên trái.
Đây chính là mẫu đồng phục học sinh sẽ được áp dụng tại 5 trường trung học thuộc vùng Auvergne-Rhône-Alpes, theo thông báo của ông Laurent Wauquiez, Chủ tịch hội đồng vùng. Tuy nhiên, trái ngược với ý đồ ban đầu, mẫu đồng phục này lại vấp phải nhiều ý kiến trái chiều, đặc biệt là trên mạng xã hội. Nhiều học sinh trung học tại Auvergne-Rhône-Alpes bày tỏ sự thất vọng khi cho rằng thiết kế “thiếu đẹp mắt” và “hơi quê mùa”, không phù hợp với phong cách cá nhân của họ.
Lý do Pháp đưa ra sáng kiến thử nghiệm mặc đồng phục cho học sinh
Vào tháng 3 năm 2004, Pháp đã ban hành luật cấm học sinh đeo hoặc mặc các biểu tượng tôn giáo tại trường học, bao gồm thánh giá cỡ lớn của người Thiên Chúa giáo, mũ Kippah của người Do Thái và khăn trùm đầu của người Hồi giáo. Tiếp đó đến tháng 9 năm 2023, Pháp lại tiếp tục ban hành lệnh cấm phụ nữ và trẻ em gái mặc abaya (áo choàng dài che phủ toàn thân) tại trường học và các cơ quan nhà nước, với lý do vi phạm nguyên tắc cấm biểu hiện tôn giáo nơi công cộng.
Tuy nhiên, các lệnh cấm trên ngay khi được ban hành đã vấp phải nhiều tranh cãi. Nhiều ý kiến cho rằng trang phục kín đáo không đồng nghĩa với việc phô trương tôn giáo và không nên bị cấm đoán. Do đó, sáng kiến thử nghiệm mặc đồng phục học sinh nước Pháp có thể được coi là một trong số những giải pháp tối ưu giúp củng cố chủ nghĩa thế tục trong giáo dục, đồng thời giảm thiểu những tranh cãi liên quan đến trang phục mang tính biểu hiện tôn giáo, đặc biệt là trang phục Hồi giáo.
Đồng phục học sinh không phải là vấn đề ưu tiên hàng đầu
Nhiều ý kiến cho rằng việc mặc đồng phục học sinh nước Pháp không phải là giải pháp cho những vấn đề cốt lõi trong giáo dục. Quan điểm này được chia sẻ bởi Sabrina, cựu giáo viên tiểu học và nhà tâm lý học đường, cũng như nhiều giáo viên và chuyên gia giáo dục khác tại Pháp.
Sabrina khẳng định: “Đồng phục không thể thay đổi môi trường xã hội ở trường học.” Mặc dù đồng phục có thể giúp học sinh bớt khác biệt và tiết kiệm thời gian lựa chọn trang phục, nhưng không giải quyết được các vấn đề về chủ nghĩa thế tục, trật tự hay bắt nạt học đường. Một giáo viên giấu tên đồng tình: “Bạo lực học đường không liên quan đến quần áo. Các quốc gia như Anh, nơi áp dụng đồng phục lâu năm, vẫn ghi nhận tình trạng bắt nạt.”
Tham gia chương trình thí nghiệm yêu cầu học sinh mặc đồng phục trong 2 năm, các nhà nghiên cứu mong muốn đánh giá hiệu quả của giải pháp này. Tuy nhiên, nghiên cứu từ các quốc gia như Mỹ và Anh cho thấy kết quả không mấy khả quan.
Tiến sĩ Rachel Shanks, nhà nghiên cứu về đồng phục học sinh tại Đại học Aberdeen, chỉ ra: “Đồng phục có thể trở thành hệ thống kiểm soát học sinh thay vì mang lại lợi ích. Không có bằng chứng nào cho thấy đồng phục giúp giảm bạo lực, ngăn chặn bắt nạt hay nâng cao thành tích học tập.”
Nghiên cứu của Shanks còn cho thấy đồng phục có thể làm tăng sự phân biệt đối xử. Theo Trung tâm Luật Phụ nữ Quốc gia Mỹ, các nữ sinh da màu ở Washington DC có nguy cơ bị đình chỉ học cao gấp 20 lần so với nữ sinh da trắng vì vi phạm quy định về trang phục.
Do đó, đồng phục học sinh không phải là vấn đề ưu tiên hàng đầu. Thay vì tập trung vào đồng phục, nhiều trường công lập Pháp đang đối mặt với những vấn đề cấp bách hơn như thiếu kinh phí, thiếu giáo viên và điều kiện làm việc kém.
Giáo viên Hamid tại một trường trung học dạy nghề cho biết: “Ưu tiên hàng đầu của chúng tôi là cải thiện điều kiện làm việc, tăng lương giáo viên, hỗ trợ học sinh tìm kiếm việc làm và trang bị cho các em dụng cụ học tập đầy đủ.”
Ngoài ra, Sabrina cũng chia sẻ: “Nhà trường đặt quá nhiều kỳ vọng vào giáo viên nhưng lại không cung cấp cho họ nguồn lực cần thiết. Hiện nay, điều quan trọng nhất là giúp giáo viên hoàn thành tốt nhiệm vụ.”
Tóm lại, việc áp dụng mặc đồng phục học sinh nước Pháp cần được xem xét cẩn thận, đặc biệt khi còn nhiều vấn đề cấp bách khác trong giáo dục cần được giải quyết. Thay vì tập trung vào hình thức bên ngoài, điều quan trọng là tạo môi trường học tập an toàn, bình đẳng và hỗ trợ học sinh phát triển toàn diện.
Tổng kết
Có thể thấy, chủ đề đồng phục học sinh nước Pháp vẫn còn nhiều tranh cãi với những ý kiến trái chiều. Việc áp dụng hay không áp dụng đồng phục học sinh phụ thuộc vào nhiều yếu tố, cần được cân nhắc kỹ lưỡng dựa trên văn hóa, giáo dục và đặc điểm riêng của từng quốc gia. Hy vọng những thông tin được chia sẻ trong bài viết này của Đồng phục Sài Gòn đã phần nào giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về vấn đề này.
THAM KHẢO THÊM MẪU ĐỒNG PHỤC HỌC SINH KHÁC
Xin chào, tôi là Huỳnh Thị Phương Dung, một chuyên viên Digital Marketing đam mê với 2 năm kinh nghiệm chuyên sâu trong lĩnh vực viết nội dung cho ngành thời trang và may mặc. Tôi luôn cập nhật những xu hướng mới nhất trong ngành thời trang để mang đến cho khách hàng những nội dung bắt kịp thị hiếu. Góp phần giúp các thương hiệu thời trang xây dựng hình ảnh thương hiệu và tăng doanh thu thông qua nội dung chất lượng.
Hãy truy cập trang web để xem thêm các bài viết với nội dung mới nhất nhé!
